Endodonti Hakkında....
Mersin Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Endodonti Anabilim Dalı
Kanal Tedavisi Nedir?
Dişin içinde, mine ve dentin tabakalarının altında yer alan, yumuşak damar-sinir uzantısının (pulpa) iltihaplanmalarını tedavi etmek amacıyla yapılan işlemlere kanal tedavisi denir. Diş kanalları, dişin kuron kısmından başlayıp kök ucuna kadar devam eden çok küçük ve ince tünelciklerdir. Pulpanın yerinden alınması işlemidir.
Kanal Tedavisi Neden Yapılmalıdır?
Pulpa zarar görüp iltihaplandığında, kendini iyileştirebilme özelliği olmadığı için ölür. Pulpa ölümü en çok darbe almış, kırılmış bir dişte veya derin bir çürüğe bağlı olarak gelişir. Her iki durumda da bakteriler pulpaya ulaşır ve bir iltihaplanmaya neden olur. Böyle bir durumda çiğneme, baskı veya sıcak – soğuk gibi uyaranlar, aşırı hassasiyet ve ağrıya sebep olabilir. Bunun yanı sıra pulpa iltihabı, ağrı kesiciler ile giderilemeyen ve kendiliğinden başlayan bir ağrıya da sebep olabilir.
Diş hekiminin bilgisi olmadan alacağınız ilaçlar -özellikle antibiyotikler- ağrınızı sadece geçici bir süre için erteleyebilirler. Uzun süre kullanılan antibiyotikler iltihabı daha dirençli hale getirmekte ve dişin tedavisini zorlaştırmaktadır.
Eğer pulpa iltihabı tedavi edilmezse, kök uçlarında ve çene kemiğinde iltihabın birikmesi sonucunca apse adını verdiğimiz “cerahat dolu keseler” oluşur. Kök ucunda oluşan bu apseler genişleyerek, kök etrafındaki kemik dokusunda yıkım yapabilir. İltihaplı pulpa çıkarılmadığında, ağrı ve şişlik görülür. Eğer uzun süre tedavi uygulanmazsa diş çekime gidebilir.
Hangi Diş Hastalıkları Endodontik Tedavinin Kapsamına Girer?
- Pulpa herhangi bir sebeple zarar gördüğünde ve iltihaplandığında kanal tedavisi yapılmalıdır.
- Kanal tedavisini gerektiren başlıca sebep, derin ve geniş alana yayılmış çürüklerin pulpaya ulaşmasıdır.
- Özellikle küçük çocuklarda düşme, yaralanma ile ya da dişlere alınan herhangi bir darbe sonucunda oluşan kırıklarda pulpa zarar görebilir. Bu tür vakalarda düzenli kontroller yapılarak dişin canlı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Canlılığını kaybeden dişlerde kanal tedavisi gereklidir.
- Kötü ve yanlış yapılmış kanal tedavileri sonucunda oluşan iltihaplanmalarda da ilk seçenek kanal tedavisinin yenilenmesidir. Eski kanal dolgusu sökülerek iltihap giderilir ve yeniden kanal tedavisi yapılır.
- Uzun süre tedavi edilmemiş iltihaplı dişler sonucunda meydana gelen şişme ve iltihap akıntılarında da ilk önce yapılması gereken işlem kanal tedavisidir.
Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?
- Dişin durumunun diş hekiminiz tarafından tespit edilip kanal tedavisinin önerilmesinin ardından, bir endodontist tarafından tedaviye başlanır ve tedavi dişin durumuna göre bir ya da daha fazla seansta tedavi edilir.
- İlk olarak tedavi yapılacak uyuşturularak ağrı duymamanız sağlanır, ardından çürük var ise temizlenerek dişin sinirlerinin olduğu bölgeye ulaşmak için diş kuron kısmından açılır.
- Radyografi (röntgen) çekilerek kanal uzunluğunun tespit edilir.
- Kök kanallarının içeriği (pulpa dokusunun) çıkarılarak temizlenir ve çeşitli el aletleri ve döner aletler kullanarak kök kanallarının şekillendirilir.
- Kök kanallarının dezenfeksiyonu yani bakterilerden arındırılması sağlanır ve kanallar çevre dokular ile uyumlu bir malzeme ile doldurulur.
- Tedavi, dişin durumuna göre 1–3 seans arasında sürebilir.
- Özellikle dişin canlı olmadığı ve kök ucunda iltihabın bulunduğu durumlarda, kök kanallarına bakterileri yok etmek amacıyla ilaç konulabilir. Bu ilacın etki edebilmesi için kanalların içinde en az 5–7 gün kalması gereklidir. Bu süre zarfında diş, geçici bir dolgu maddesi ile kapatılır.
- Ağır iltihap vakalarında, diş hekimi ağızdan da ilaç alınmasını önerebilir.
- Tedavi sonrasında dişte hafif ağrı ve hassasiyet şikâyetleri görülebilir, ama bu durum geçicidir. Bu durumda en iyi çözüm o dişin bulunduğu tarafı birkaç günlük süre boyunca kullanmamaktır. Kısa bir zaman sonra hassasiyetin ortadan kalktığı görülecektir.
- Kanal tedavili bir diş, hiç tedavi edilmemiş bir diş gibi yıllarca hizmet edebilir. Kök kanal tedavili dişlerde de, herhangi bir diş gibi çürük ya da kırık oluşabilir ve diş eti açısından problemli olabilirler. Kanal tedavisi yapıldıktan sonra da ağız hijyenine dikkat edilmelidir.
- Düzenli olarak dişlerinizi fırçalamanız, diş ipi kullanmanız ve doktorunuza kontrole gitmeniz gerekmektedir.
Bu metin Türk Endodonti Derneği’nin bilgilendirme sayfasından alınmıştır. (http://www.turkendodontidernegi.org/)
- 2017-04-30 13:02:53
- 1591
